ပိဋက နိဒါန္း ( သို့) ပိဋက သံုးပံု ျဖစ္ေပၚလာပံုအေၾကာင္း
သေဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္ၾကီးျဖင့္ ေလးဆယ့္ငါး၀ါတို့ကာလပတ္လံုး ေဟာၾကားပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည့္
''သုတ္၊ အဘိဓမၼာ၊ ၀ိနည္း'' တရားတို့ကို
''အရွင္သာရိပုတၱရာ ၊ အရွင္ေမာဂၢလႅာန္၊ အရွင္မဟာကႆပ ၊ အရွင္ဥပါလိ ၊ အရွင္အနဳရုဒါၶ ၊
အရွင္ အာနႏၵာ'' စေသာ ထိပ္ေခါင္တင္ မေထရ္ေက်ာ္ၾကီး တို့သည္
ျမတ္စြာဘုရားထံေတာ္မွ ၾကားနာျခင္း၊ သင္ယူျခင္းတို့ျဖင့္၄င္း ၊ မရွင္းလင္းသည့္
အခ်က္အလက္တို့ကို ေမးျမန္းျခင္း ၊ေဆြးေႏြးျခင္းတို့ျဖင့္၄င္း ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် စနစ္တက်
သင္ယူမွတ္သား ေဆာင္ယူခဲ့ၾကပါသည္ ၊ ''အာစရိယ ပရမၸရသိႆာႏုသိႆ '' ဟုဆိုအပ္ေသာ
ဆရာစဥ္ဆက္ ၊ တျပည့္စဥ္ဆက္ တို့ကိုလည္း ( ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိစဥ္က
ပင္လ်ွင္ ) မပ်က္မကြက္ အစဥ္အဆက္ ဆင့္ပြားပို့ခ် သင္ယူေတာ္မူေစခဲ့ပါသည္၊ ထိုပို့ခ်
သင္ယူသမ်ွ အားလံုးတို့ကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားထံေလ်ာက္ထား၍ အတည္ျပဳခ်က္ရယူေတာ္
မူခဲ့ၾကပါသည္၊
ထို့ေၾကာင့္ ပဌမ သံဃာယနာတြင္
'' အရွင္မဟာကႆပ မေထရ္ ''၏ စိစစ္ေမးျမန္းခ်က္တို့ကို
''အရွင္ဥပါလိ'' နွင့္ ''အရွင္အာနႏၵာ မေထရ္ ''တို့က
'' ဘဂ၀ေတာ ၊ ျမတ္စြာဘုရား၏ ။ သမၼဳခါ ၊ မ်က္ေမွာက္ေတာ္မွ ။
ဧ၀ံ ၊ ဤသို့ ။
သုတံ ၊ ၾကားနာလိုက္ရပါ၏ ။
ဥပလကၡိတံ ၊ မွတ္သားလိုက္ရပါ၏ ။
ဥပဓာရိတံ ၊ ေဆာင္ထားလိုက္ရပါ၏ ။ '' ဟူ၍ ရဲ၀ံ့ ျပတ္သားစြာ ေလ်ာက္ထား ေျဖၾကားနိုင္ခဲ့
ၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
'' သုတ္ ၊ အဘိဓမၼာ ၊ ၀ိနည္းတရားေတာ္''တို့ကို ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကား ပညတ္ေတာ္မူရာတြင္
အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကိုသာ ေဒသနကၠမ (ေဟာစဥ္) အျဖစ္ ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္း၊ ဓာတုကဌာ ၊
ပုဂၢလပညတ္၊ ယမိုက္ ၊ ပဌာန္းဟူ၍
အစဥ္အတိုင္းေဟာေတာ္မူခဲ့ေသာ္လည္း ''သုတ္တရားႏွင့္ ၀ိနည္းတရားေတာ္
'' တို့ကိုမူ '' ပုဂၢိဳလ္ ၏
အဇၥ်သယ နွင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ လြန္ၾကဴးမွု အားေလ်ာ္စြာသာ အေျခအေနေပၚမူတည္၍'' ေဟာၾကားပညတ္ေတာ္
မူခဲ့ပါသည္၊ ဆိုလိုသည္မွာ သုတ္တရားနွင့္ ၀ိနည္းတရားတို့ကို
ယခုက်မ္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ျမင္ေတြ့သင္ၾကားေနရေသာအစဥ္အတိုင္း
ပညတ္ေတာ္မူခဲ့သည္မဟုတ္ဘဲ ေဒသနာေတာ္တို့ကို တရားနာပုဂၢိဳလ္ ၏ အလိုဆႏၵ စရိုက္နွင့္
ကိုက္ညီေအာင္ ၊ ၀ိနည္း ပညတ္ခ်က္တို့ျဖစ္ေပၚလာေသာ က်ဴးလြန္မွုနွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေအာင္သာ
အေျခအေနေပၚမူတည္၍ ေဟာၾကားပညတ္ခဲ့သည္ ဟု ဆိုလိုပါသည္။
ျမတ္စြာ ဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ေတာ္မူျပီးေနာက္ သံုးလေစ့ေျမာက္ေသာ ''မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈ ခု၊
၀ါေခါင္လျပည့္ ေက်ာ္ ၁ ရက္ေန့''တြင္
အရွင္မဟာ ကႆပမေထရ္ျမတ္ၾကီး အမွုးအမွူးရွိေသာ
ပဋိသမၻိဒါပတၱဆဠာဘိညရဟႏၱာ အရွင္ျမတ္ၾကီး ငါးရာ တို့ ( ပဌမ)
သံဂါယနာတင္ေတာ္မူၾကရာတြင္
ေရွးဦးစြာ'' ၀ိနည္းတရားေတာ္ ''ကို အစီအစဥ္က်နေအာင္ စီစဥ္၍ သံဂါယနာတင္
အတည္ျပဳေတာ္မူၾကပါသည္။
ထို့ေနာက္ ''သုတၱန္ တရားေတာ္'' ကို အစီအစဥ္က်နေအာင္ စီစဥ္၍ သံဂါယနာတင္
အတည္ျပဳေတာ္မူၾကပါသည္။
ထို့ေနာက္'' အဘိဓမၼာ တရားေတာ္'' ကို အစီအစဥ္က်နေအာင္ စီစဥ္၍ သံဂါယနာတင္
အတည္ျပဳေတာ္မူၾကပါသည္။
ထို ၀ိနည္း တရားေတာ္ အစုကို
'' ၀ိနယ ပိဋက '' ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊
အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ အစုကို
'' အဘိဓမၼာ ပိဋက '' ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊
သုတၱန္ တရားေတာ္ အစုကို
'' သုတၱႏၱ ပိဋက'' ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊
အသီးသီး တသန့္စီ
ခြဲျခား ေ၀ဘန္၍
စုေပါင္း သံဂါယနာတင္ အတည္ျပဳေတာ္မူၾကပါသည္။
ထို ''ပဌမ သံဂါယနာ '' မွ စ၍
'' ၀ိနယ ပိဋက ''၊
'' သုတၱႏၱ ပိဋက'' ၊
''အဘိဓမၼာ ပိဋက ''
ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊
ထို ပိဋက သံုးမ်ိဳးကိုပင္ေပါင္းစု၍
'' တိပိဋက ( ပိဋက သံုးပံု) ''ဟူ၍လည္းေကာင္း
သတ္မွတ္ေခၚတြင္ ထင္ရွားခဲ့ပါသည္။
အခ်ဳပ္ ဆိုရေသာ္
'' ၀ိနညး္၊
သုတ္၊
အဘိဓမၼာ ''ဟု ဆိုအပ္ေသာ '' ဓမၼခႏၶာ''
( တရားေတာ္အစုအေပါင္း) တို့ကို အရွင္ျမတ္ၾကီးတို့ကိုယ္ေတာ္တိုင္
္ျမတ္စြာ ဘုရားထံေတာ္မွ နာယူသင္ၾကား
မွတ္သားေဆာင္ယူ၍ အစဥ္အဆက္
သင္ၾကားပို့ခ် ေဆာင္ယူေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရား လြန္ေတာ္မူေသာ အခါ ကိုယ္စားေတာ္ထားရစ္ခဲ့ေသာ
ဓမၼခႏၶာတို့ကို'' ပဌမ သဂါယနာ''တင္၍
အတည္ျပဳေတာ္မူၾကျပီး သင္ၾကားမွတ္သားေဆာင္ယူရာ၌
အစီအစဥ္က်န၍ လြယ္ကူေစရန္''
၀ိနယပိဋက ၊
သုတၱႏၱပိဋက၊
အဘိဓမၼာပိဋက''
ဟူ၍ သံုးမ်ိဳး ၊ သံုးပိုင္း ၊ သံုးပံု ခြဲေ၀ကာ
သတ္မွတ္အတည္ျပဳေတာ္မူခဲ့ၾကပါသည္။
ဤသည္လ်ွင္ ပိဋက နိဒါန္း
( ပိဋကသံုးပံု ျဖစ္ေပၚလာပံု အေၾကာင္း)
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ျဖစ္ပါသည္။
က်မ္းကိုး
ပိဋက ဗ်ဴဟာ အဖဲ့ြ မွ ဓမၼဒါနျပဳေသာ ၁၉၇၇ ခုနွစ္ ၊ ေအာက္တိုဘာလ ထုတ္
ကလ်ာဏီေက်ာက္စာ ျမန္မာျပန္ စာအုပ္ စာမ်က္နွာ ၁၂၄-၁၂၅-၁၂၆-၁၂၇ မွ ကူးယူ ေဖာ္ျပပါသည္။
